Tip 01: Identificatie
Als je pc te veel geluid maakt, is het belangrijk om eerst te kijken wélk onderdeel er precies te veel geluid maakt. Voor elk onderdeel volg je andere stappen. Schroef daarom je pc-kast open, zet de computer aan en onderzoek waar het geluid vandaan komt. Veelvoorkomende onderdelen die veel geluid kunnen produceren zijn de harde schijf, de cpu-ventilator, de ventilator van de pc-kast of de ventilatoren van de grafische kaart of de voeding. Het kan ook zijn dat je pc alleen geluid maakt onder bepaalde omstandigheden, bijvoorbeeld als je aan het gamen bent. Test dan ook die situatie met de pc-kast open. Aan de hand van wat je vindt, volg je de juiste stappen in dit artikel.
Tip 02: Stof
Een belangrijke factor voor een stille en koele pc of laptop is stof – en dan bedoelen we het ontbreken ervan. Stof is slecht voor je computer omdat het werkt als een isolatielaag en voorkomt dat koele lucht door de pc stroomt. Vooral als je pc op de grond staat, kan deze behoorlijk wat stof aantrekken. Zorg ervoor dat je regelmatig even de pc of laptop van binnen stofvrij maakt. Gebruik daarvoor een spuitbus samengeperste lucht. Sluit de computer af, koppel alle kabels los en zet de schakelaar bij de voedingskabel om. Verplaats de pc-kast naar een goed geventileerde omgeving. Schroef dan de kast open en maak de pc stofvrij met de spuitbus. Houd de spuitbus op enige afstand van je pc-onderdelen en vergeet vooral niet de ventilatoren goed stofvrij te maken. Je kunt eventueel een kleine, zachte borstel gebruiken om stofresten weg te halen. Voor laptops geldt hetzelfde. Je kunt de bus met perslucht op de ventilatorgaten richten en een paar keer – kort – spuiten, zodat het stof goed loskomt. Heb je een traditionele laptop, dan kun je deze misschien openschroeven. Raadpleeg daarvoor de handleiding van je laptop. Als je een ultrabook hebt, wordt openschroeven en stofvrij maken lastig, omdat dat soort laptops daarvoor simpelweg niet gemaakt zijn. Je kunt dan beter terug naar de fabrikant voor een onderhoudsbeurt.
Tip 03: Harde schijf
Als je harde schijf het onderdeel is dat het meeste lawaai maakt, is dat geen goed voorteken. Het eerste wat je dan moet verifiëren is of de schijf nog wel goed vastzit in de pc. Is dat niet het geval, draai dan de schroefjes wat aan. Blijf je vreemde geluidenhoren, voer dan een diagnostische test uit, die controleert of de schijf nog wel in orde is. Daarvoor download je de software van de fabrikant of gebruik je bijvoorbeeld SeaTools. SeaTools bevat onder meer de Acoustic Test, waarmee de schijf helemaal stil wordt gelegd. Is het vreemde geluid dan weg? Dan weet je dus dat het inderdaad van je schijf afkomstig is. Repareer de schijf indien mogelijk softwarematig, bijvoorbeeld via Windows Verkenner. Klik met de rechtermuisknop op de schijf bij Deze pc en kies voor Eigenschappen / Extra / Controleren. Volg dan de stappen op het scherm. Blijft de schijf geluiden maken en vertrouw je het niet, maak dan een back-up en vervang de schijf zo snel mogelijk.
Tip 04: Koeling
Als je in stap 1 naar je pc hebt geluisterd en hebt bepaald dat het een van de ventilatoren is die moeilijk doet, dan heb je een aantal opties, afhankelijk van de ventilator in kwestie. Is het de processorventilator of de ventilator in de pc-kast, dan kun je investeren in een stillere ventilator. Bij het kopen van een ventilator moet je letten op de grootte, het geluidsniveau, de snelheid en met welke sockets de ventilator compatibel is. De socket is de cpu-aansluiting. In Taakbeheer bij Prestaties / Processor zie je bovenaan welke processor je hebt. Google daar even op om de socket van die processor terug te vinden. Vervolgens kun je eenvoudig een compatibele vervangende ventilator kopen. Over het algemeen levert een ventilator 25 dB geluid op. Maakt echter de ventilator van je grafische kaart of van je voeding veel lawaai, dan moet je het óf het softwarematig oplossen óf investeren in een nieuw onderdeel.
Waterkoeling
Met waterkoeling koel je je pc met water. Je hebt alles-in-één-kits van waterkoeling waarmee je in één keer klaar bent. Zo’n kit bestaat uit een pomp om het water rond te pompen, slangen, een waterblok dat je plaatst op bijvoorbeeld de processor, een radiator en ventilator en een waterreservoir. Waterkoeling werkt door het rondpompen van koel water, dat de hitte absorbeert. De ventilator koelt het water dan weer af. Het voordeel is dat water hitte veel beter kan absorberen dan lucht en dat het daardoor een stuk beter koelt. Nadelen? Waterkoeling is duurder (tussen de 50 en 100 euro), je loopt het risico op een lek en de installatie is moeilijk.
Tip 05: Uefi
Voordat je besluit nieuwe ventilatoren te kopen, kun je eerst in de uefi kijken en daar een aantal instellingen aanpassen. Waar je dan op moet letten is de Target Fan Speed, dat is de ventilatorsnelheid tijdens normaal gebruik. Je kunt dan vaak kiezen uit een aantal niveaus. Voor optimale stilte zet je deze op het laagste niveau, maar je temperaturen kunnen dan wel wat oplopen. In de uefi kun je ook de doeltemperatuur instellen: het moederbord zal dan proberen je processor niet boven die temperatuur te laten komen. Als je die temperatuur wat hoger zet, slaan je ventilatoren minder snel aan, maar wordt je pc wel wat warmer. Zorg er voor een optimale levensduur voor dat je processor niet warmer wordt dan 65 graden.
