Wil je tegenwoordig een computer kopen, dan is dat bijna vanzelfsprekend een laptop. Met die keuze ben je er nog niet, laptops zijn in allerlei vormen te koop. Wij laten je in dit artikel zien wat er te koop is, zodat je voor jezelf kunt bepalen wat voor soort laptop je nodig hebt.
Wie op zoek is naar een computer voor thuis, komt al snel bij een laptop terecht. Er worden dan ook al jarenlang meer laptops dan desktops verkocht. Niet voor niets, want een laptop biedt veel voordelen ten opzichte van een desktop. Een laptop neemt weinig ruimte in en kun je overal in huis gebruiken. Uiteraard kun je hem ook meenemen en onderweg gebruiken. Hoewel desktopprocessors nog altijd een stuk sneller zijn, kun je met notebookprocessor ook vrijwel alle taken uitvoeren. De extra kracht die een desktop-pc qua processor biedt, heb je eigenlijk alleen maar nodig voor specifieke toepassingen als gamen of videobewerking. Overigens zijn er ook wat minder zuinige notebookprocessors die net als een desktopprocessor vier kernen bevatten. Deze vind je logischerwijs terug in gamingnotebooks en desktopvervangers.
De ene laptop is natuurlijk de andere niet. We zullen je in dit artikel vertellen waar je op moet letten tijdens het uitzoeken van een notebook. We zetten daarbij een aantal notebookcategorieën op een rij die volgens ons het interessants zijn voor de meeste gebruikers. Heb je eenmaal een laptop gevonden die je wat lijkt, dan zouden we je altijd aanraden om hem indien mogelijk uit te proberen, waarbij je vooral moet letten op het toetsenbord en de touchpad.
Schermformaat van je nieuwe laptop
Het lijkt een open deur, maar de keuze voor een laptop begint bij het schermformaat. Het formaat van het scherm bepaalt grotendeels de afmeting van het apparaat. Hoe vaker je de laptop meeneemt, hoe belangrijker het formaat wordt. Zo is een 17inch-laptop voor de meeste gebruikers veel te groot om mee te nemen. Dergelijke apparaten dienen vooral als desktopvervangers voor gebruikers die thuis het gemak van een eenvoudig verplaatsbare pc willen hebben. Een 17inch-notebook zul je niet zo snel op schoot gebruiken. De populairste maat is nog altijd de 15,4inch-laptop. Wil je je laptop regelmatig meenemen of thuis op de bank gebruiken, dan zouden wij toch echt nog een maatje kleiner nemen.
Een 13,3inch- of 14inch-scherm is een goed compromis tussen draagbaarheid en een formaat dat groot genoeg is om alles nog goed te kunnen zien. Ga je kleiner dan 13,3 inch, dan moet je focus wel heel erg op draagbaarheid liggen. Op een scherm van 12 inch is op zich nog te werken, een kleiner scherm zouden wij niet aanraden voor een apparaat dat als primaire computer dient. Uiteraard kun je voor thuis wel een normaal scherm op je laptop aansluiten.
Schermtechnologie en resolutie
Nog altijd zijn met name veel 15inch-laptops voorzien van relatief slechte schermen. Dat komt door de gebruikte technologie: TN (twisted nematic). Het voordeel van TN-panelen is dat ze goedkoop zijn en een snelle reactietijd hebben. Helaas is TN op de snelheid na de slechtste courante schermtechniek en die snelheid heb je tegenwoordig alleen nodig als gamer. TN-schermen hebben relatief slechte inkijkhoeken en een slechte kleurweergave.
IPS (in-plane switching) is een andere techniek, die goede inkijkhoeken koppelt aan een goede kleurweergave. Probeer dus zeker voor een IPS-scherm te kiezen. Helaas is een resolutie van 1366 x 758 pixels nog altijd een populaire resolutie die vaak ook nog eens gecombineerd wordt met een relatief groot 15,4inch-paneel. Wij raden je een schermresolutie van 1920 x 1080 pixels aan. Je kunt tegenwoordig ook gerust kiezen voor een 4K UHD-scherm in combinatie met Windows 10. Hoewel het Microsoft nog niet helemaal gelukt is, is het grootste deel van Windows 10 qua schaling geschikt voor een UHD-scherm in combinatie met een kleiner fysiek scherm.
Welke processor kies je?
Intel en AMD maken beide laptopprocessors, maar er zijn in de praktijk veel meer laptops met een Intel-processor te koop. Een aantal jaar geleden was het kiezen van een Intel-processor makkelijk. Atom was goedkoop, maar doorgaans te langzaam. Daar stonden de Celeron-, Pentium- en Core-processors tegenover die je wel kon inzetten voor serieuze zaken. Nog steeds zijn de snelste processors voorzien van de aanduiding Core en worden er binnen dezelfde architectuur langzamere varianten als Celeron en Pentium op de markt gebracht. Helaas zijn er tegenwoordig ook Celerons en Pentiums die gebruikmaken van een andere langzamere architectuur. Dit zijn eigenlijk de chips die we paar jaar geleden Atom zouden hebben genoemd. Deze langzamere instaparchitectuur is wat ons betreft vooral bedoeld voor apparaten die hoofdzakelijk dienen als tweede apparaat. Je kunt het verschil tussen beide soorten Celerons en Pentiums herkennen aan de typenummers.
De langzamere varianten hebben een typenummer dat begint met een N, bijvoorbeeld Celeron N3150. De varianten die gebruikmaken van de normale architectuur hebben een typenummer dat eindigt op een U, bijvoorbeeld Celeron 2957U. Of het nu gaat om een Celeron, Pentium of Core iX, processors met het achtervoegsel U hebben twee cores en afhankelijk van de uitvoering een turbomodus en hyper-threading. Intel heeft ook mobiele quadcores met HQ of HK als achtervoegsel, bijvoorbeeld Intel Core i5-6300HQ. Dergelijke chips vind je terug in krachtigere laptops voor bijvoorbeeld gaming of desktopvervangers. Kom je een laptop tegen met een AMD A8- of A10-processor, dan is dat voor een instapnotebook ook een goede keuze.
Laptop prijsvergelijker
Via onze prijsvergelijker krijg je snel een overzicht van het aanbod binnen de door jou gestelde eisen als prijs, schermdiagonaal en schermresolutie. Ga naar de prijsvergelijker en klik in de linkerkolom op Laptops & PC’s / Laptops & Tablets / Laptops/Tablets. Je kunt vervolgens filteren op diverse eigenschappen.
Dun zonder ventilator
Een voordeel van Intels en AMD’s langzamere instaptechnologie ten opzichte van de krachtigere normale architectuur is dat de instap-processors veel minder energie gebruiken. Dat maakt ze langzamer, maar tegelijkertijd ook zo energiezuinig dat er geen ventilator meer nodig is. Helaas zijn dergelijke processors wat ons betreft vooral bedoeld voor goedkope laptops die je inzet als tweede apparaat (bijvoorbeeld een Chromebook). Toch is het jammer dat het ontbreken van een irritante ventilator voorbehouden is aan langzamere laptops. Intel heeft met de Core m een energiezuinige processor die wel gebruikmaakt van de normale architectuur. Eigenlijk heeft Intel het energieverbruik van de normale Core i-processor beperkt. Deze beperking zorgt wel voor slechtere prestaties, maar niet echt voor een lagere prijs. Dat komt doordat ze net zo complex zijn als een Core i-processor en dus ongeveer net zoveel kosten om te maken. Een laptop gebaseerd op een Core m is in de praktijk dus niet goedkoper dan een laptop gebaseerd op bijvoorbeeld een Core i5. Hij zal wel dunner zijn en het belangrijkere voordeel hebben dat hij gekoeld wordt zonder ventilator.
Geheugen en opslag
Lange tijd was 4 GB de standaardhoeveelheid RAM en nog steeds worden er veel laptops met deze hoeveelheid geheugen aangeboden. Op zich is er nog prima te werken met 4 GB RAM, maar wij raden je inmiddels 8 GB RAM of meer aan voor een nieuw apparaat. Is je laptopje echt goedkoop en gebruik je hem als tweede apparaat, dan kun je nog net uit de voeten met 2 GB. Dat bijvoorbeeld het geval bij een Chromebook of een cloudbook die je vooral als mobiele browser gebruikt. Ook voor dit soort taken is 2 GB inmiddels wel echt het minimum. Microsoft heeft onlangs de minimale systeemeisen van Windows 10 verhoogd en stelt 2 GB nu ook echt als absoluut minimum. Let erop dat RAM steeds vaker op het moederbord wordt gesoldeerd, de tijd van het upgraden van je RAM is daarmee in veel gevallen voorbij. Controleer dus goed of dit bij de laptop die je wilt aanschaffen het geval is. Het zou zonde zijn als je nu een laptop met 4 GB koopt met de gedachte die later te upgraden met meer RAM en dat niet mogelijk blijkt te zijn.
Iedereen aan de SSD
Een SSD is wat ons betreft geen luxe meer. Dat geldt niet alleen voor duurdere laptops met snelle processors; juist bij goedkopere langzamere processors komt de ‘boost’ die flashgeheugen biedt extra goed van pas. Bij instaplaptops met een prijs rond de 500 euro begint een SSD gelukkig tot de standaarduitrusting te behoren. Wel gaat het dan om de wat kleinere varianten van ongeveer 128 GB. Wil je ook grote bestanden als films op je laptop zetten, dan is een dergelijke opslagcapaciteit te krap. In dat geval is een SSHD of hybride schijf een goede oplossing. Hierbij wordt een normale harde schijf gecombineerd met een kleine hoeveelheid flashgeheugen. Bij een duurdere laptop moet een SSD eigenlijk geen aandachtspunt meer zijn, die hoort er gewoon in te zitten. We verwachten dan natuurlijk wel een wat groter exemplaar van minimaal 256 GB. Het maakt daarbij in de praktijk eigenlijk niet heel erg veel uit of dit een SSD is die gebruikmaakt van de vertrouwde SATA-interface of een snellere PCI Express-SSD via M.2.
Budgetnotebooks
Een notebook waar je vooral thuis op wilt werken, hoeft niet heel veel te kosten. Heb je geen behoefte aan de allersnelste technologie en ben je tevreden met een doorsnee kunststof behuizing, dan is een budgetnotebook een interessante keuze. Onder een budgetnotebook verstaan wij een notebook met een prijs vanaf zo’n 350 euro tot en met een prijs van zo’n 500 euro. Er zijn zelfs nog goedkopere notebooks te koop, maar voor minder dan 350 euro kun je eigenlijk geen bruikbare notebook vinden. Deze goedkope notebooks zijn doorgaans voorzien van een processor die gebruikmaakt van de langzamere instapprocessorarchitectuur. Ook bij notebooks duurder dan 350 euro zien we Celeron- en Pentium-processors terug die gebruikmaken van de instaparchitectuur. We raden je een dergelijk apparaat af. Kies zeker voor een Celeron of Pentium die gebaseerd is op Intels normale Core-architectuur. Uiteraard is een echte Core i3 een nog betere keuze. Je komt in deze budgetnotebook-prijsklasse ook wat laptops tegen die gebaseerd zijn op een AMD–processor. Een AMD A8 of A10 is voor deze categorie ook prima.
Een processor is tegenwoordig maar het halve verhaal als het op snelheid aankomt. Ook een SSD is belangrijk voor hoe snel een laptop aanvoelt. Bij de goedkoopste laptops in deze prijscategorie zul je helaas genoegen moeten nemen met een harde schijf. Ga je richting de 500 euro, dan begint een SSD wel tot de mogelijkheden te behoren. Wij raden je een SSD zeker aan, ten opzichte van een harde schijf geeft dit echt een boost aan je pc. Wel zul je genoegen moeten nemen met een bescheiden model qua opslagcapaciteit, denk aan zo’n 128 GB. Is dat te weinig, dan is een SSHD een goede optie. Als het even kan raden we je 8 GB RAM aan. Qua prestaties heb je dan een machine waar je gewoon goed op kunt werken. Het enige punt waarop je nog steeds echt inlevert is de kwaliteit van het scherm. In deze prijscategorie zijn het nog steeds TN-panelen met een resolutie van 1366 x 768 die de boventoon voeren.
Netwerkaansluitingen
Uiteraard dien je er bij het uitzoeken van een laptop op te letten of het apparaat de door jou gewenste aansluitingen heeft. Let hierbij extra op de netwerkmogelijkheden. Controleer dan of deze daadwerkelijk gigabit ondersteunt. Er worden nog steeds laptops met een 100Mbit/s-aansluiting (Fast Ethernet) verkocht. Ook wifi verdient aandacht. Uiteraard is 802.11ac-ondersteuning belangrijk. Let er verder op dat ook in duurdere laptops, ook die meer kosten dan 600 euro, soms een goedkoop wifikaartje met maar één antenne wordt toegepast. In optimale theoretische omstandigheden kun je hiermee een snelheid halen van 433 Mbit/s, maar bij een 802.11n-netwerk is dat nog maar 150 Mbit/s. In een duurdere laptop hoort minimaal een wifi-kaartje met twee antennes thuis. Helaas is het op basis van de specificaties vaak erg lastig om te achterhalen wat voor wifi-adapter er is geplaatst.
Allround-notebooks
Voor een allround-notebook betaal je zo’n 600 tot 900 euro. Qua snelheid kun je dan al meer eisen stellen en wij zouden in deze categorie geen systeem zonder SSD willen. Bij de goedkopere laptops in deze categorie is een Core i3 een goede keuze. Ga je qua prijs richting de 800 euro, dan verwachten we ‘gewoon’ een Core i5-processor in combinatie met 8 GB RAM en een SSD. Ook qua scherm stellen we hogere eisen dan bij een budgetnotebook, de resolutie moet eigenlijk wel Full HD zijn en dan het liefst gebaseerd op IPS-technologie. Helaas vallen Full-HD-schermen gebaseerd op TN-technologie ook onder de ‘premium-schermen’.
Behalve de doorsnee laptop met een scherm van 15,4 inch, kun je in deze prijsklasse ook de minder populaire kleinere schermmaten 13,3 of 14 inch krijgen. We raden je zeker aan om een dergelijke kleinere maat in overweging te nemen, een wat kleiner scherm zorgt ervoor dat je de laptop makkelijker meeneemt. Ook is een dergelijk formaat handiger om op de bank te gebruiken. Kies in deze prijscategorie voor een geheugenhoeveelheid van minimaal 8 GB. Je kunt natuurlijk nog meer voor een laptop betalen dan 800 euro. Zorg er dan wel voor dat je die investering duidelijk terugziet in bijvoorbeeld een beter scherm, langere accuduur of een stevigere behuizing.
Ultradun
Gebruik je je laptop vooral onderweg en ben je vaak op pad, dan raden we je een ultradunne laptop aan. We bedoelen er dan wel eentje die ook kan dienen als primaire computer, dus een apparaat met een relatief krachtige processor en genoeg geheugen. Dit alles verpakt in een gewicht van maximaal anderhalve kilogram. Nog altijd geldt wat ons betreft Apples MacBook Air als uitgangspunt voor deze categorie. Die MacBook Air raden we door zijn matige scherm echter niet direct meer aan. Een Full-HD-scherm is wat ons betreft – net als bij de allround-laptop – de minimale resolutie, een hogere resolutie is natuurlijk nog beter. Let er ook op dat er gebruik wordt gemaakt van een IPS-scherm zodat je een hoogwaardig scherm krijgt.
Een verschil met een paar jaar geleden is dat je voor een dergelijke laptop niet meer de hoofdprijs hoeft te betalen. In de praktijk zul je dan ook een steeds grotere overlap met de allround-notebook zien. ASUS heeft met de UX305CA bijvoorbeeld een dunne notebook met heel bruikbare specificaties die verkrijgbaar is vanaf zo’n 700 euro. De UX305CA is gebaseerd op een Intel Core m3-processor in combinatie met een SSD. Door de zuinige processor heeft de UX305CA geen actieve koeling nodig. Heb je wel behoefte aan wat meer kracht, dan zijn er uiteraard ook dunne laptops beschikbaar met een Intel Core i5 of i7.
Een nadeel van ultradunne laptops ten opzichte van iets dikkere exemplaren is dat er minder aansluitingen zijn. Een netwerkaansluiting is bijvoorbeeld meer uitzondering dan regel in dit segment.
Betaal niet onnodig voor een gpu
Iets dat we vaak zien, is dat een fabrikant dezelfde laptop aanbiedt met en zonder aparte gpu van NVDIA of AMD. We raden je in dat geval aan om niet te betalen voor een losse gpu en te kiezen voor de uitvoering met enkel de geïntegreerde gpu in de processor. Extra gpu’s bieden doorgaans geen meerwaarde ten opzichte van de door Intel of AMD geïntegreerde gpu’s. Je kunt bijvoorbeeld nog steeds niet gamen op een NVIDIA GeForce GTX950M of AMD Radeon R7 M360 en dat is doorgaans de enige reden waarvoor je een losse gpu nodig hebt. Wil je gamen, dan is een extra gpu uiteraard wel belangrijk. Kies dan voor minimaal een NVIDIA GeForce GTX 960M of een AMD Radeon R9 M385X. Wil je gamen in Full HD, kies dan voor een nog krachtigere variant.
Convertibles
Convertibles zijn er in verschillende soorten, met als overeenkomst dat ze allemaal een aanraakscherm hebben en gebruikt kunnen worden als een tablet. Er zijn drie vormen. De variant die het meest op een traditionele laptop lijkt, gebruikt een 360graden-scharnier waardoor het scherm helemaal om kan klappen. Een dergelijk apparaat is de beste keuze als je voornamelijk op zoek bent naar een laptop die je af en toe ook als tablet wilt gebruiken. Bij de tweede variant wordt het scherm als het ware in het toetsenbord geklikt. Hierdoor heb je dus echte een losse tablet, maar tegelijkertijd wel een apparaat waarmee je ook op je schoot kunt typen. Ten opzichte van een convertible met een 360graden-scharnier is de balans bij laptopgebruik wel minder goed verdeeld. Alle technologie zit immers in het ‘scherm’, dat daardoor relatief zwaar is. De combinatie heeft daardoor sneller de neiging om op je schoot achterover te kantelen. De derde categorie is feitelijk een tablet waar je een toetsenbordcover aan klikt. Microsofts Surface is het bekendste apparaat in deze categorie, maar het concept wordt ook door andere fabrikanten gebruikt. Het voordeel van een dergelijke convertible is dat dit de lichtste vorm is, waarbij je wel een toetsenbord bij je hebt. Het nadeel is dat het typecomfort minder goed is, vooral omdat je een dergelijk apparaat eigenlijk niet op schoot kunt gebruiken.
Chromebooks en cloudbooks
De netbook bleek na een vliegende start uiteindelijk niet zo’n succes, de apparaten waren simpelweg te traag. Inmiddels is het concept in een iets gewijzigde vorm weer terug, door de opkomst van de Chromebook. Een Chromebook is een laptop die draait op Chrome OS. Dit is niet veel meer dan een Linux-distributie met de browser Chrome als enige programma. Omdat je op een Chromebook alle taken in de browser draait, kun je er minder mee dan met een Windows-laptop. Wel kun je via Google-programma’s zoals Documenten, Spreadsheets en Presentaties ook offline allerlei documenten maken. Google is momenteel bezig om Chrome OS ook geschikt te maken voor Android-apps. De eerste Chromebooks waarop het draaien van Android-apps mogelijk is, zijn de Acer Chromebook R11, de ASUS Chromebook Flip en de Google Chromebook Pixel.
Als tegenreactie op de Chromebook verschenen er vanuit de Windows-hoek ook al snel simpele en goedkope laptops met Windows, ook wel cloudbooks genoemd. Een overeenkomst is dat ze net als een Chromebook weinig opslagcapaciteit hebben (vaak maar 32 GB) en dat ze grotendeels op clouddiensten vertrouwen. Toch kun je de meest noodzakelijke software natuurlijk wel installeren. Door hun bescheiden processors en krappe hoeveelheid geheugen zijn Chromebooks en cloudbooks wat ons betreft vooral te beschouwen als een apparaat voor erbij. Je moet wel heel weinig eisen stellen aan je computer om zo’n laptop te kunnen gebruiken als enige apparaat.
