Waarom crasht Windows? De redenen zijn niet altijd meteen duidelijk en als het eens één keer gebeurt, hoef je ook niet meteen in paniek te raken. Maar wat als het geregeld gebeurt? In dat geval kan het geen kwaad om eens op zoek te gaan naar de onderliggende reden.
Slecht geheugen of moederbord
Heel wat crashes die het Blue Screen of Death (BSOD) of het Blauwe Scherm van de Dood opleveren, worden veroorzaakt door het RAM-geheugen of het moederbord. Het resultaat is een Fatal Exception Error wat eigenlijk betekent dat data die in het geheugen opgeslagen zou moeten zijn, niet wordt gevonden.
Het geheugen kun je testen met Memtest86, al raden we je aan dat te doen met iemand die toch iets meer van computers kent – mocht je twijfel hebben over wat je moest doen. Iets eenvoudiger (maar waarschijnlijk duurder, tenzij je het hebt liggen) is gewoon het RAM-geheugen zelf te vervangen. Als je daarna geen crashes meer krijgt, weet je precies wat de oorzaak was. Krijg je toch nog altijd hetzelfde probleem, dan ligt de oorzaak waarschijnlijk bij het moederbord.
BIOS instellingen
In de BIOS-instellingen wordt er eigenlijk bepaald hoe een computer moet opstarten en welke volgorde gevolgd moet worden. Ook het geheugen (en soort) wordt erin vermeld samen met je vaste schijven. Een BIOS is het eerste wat je computer aanspreekt en om de data niet te verliezen (wanneer je de computer uitzet) is deze voorzien van een CMOS-batterij.
Als deze batterij leeg raakt (of de verbinding door één of andere reden verbroken wordt) verlies je alle instellingen, wat voor opstartproblemen kan zorgen.
Ook de aangegeven opstartvolgorde is belangrijk. Wanneer je aangeeft dat er moet opgestart worden vanaf een cd-speler of USB-stick, en die steken nog in de computer maar hebben geen opstartbestanden, dan heb je wel een probleem. Verwijder de cd of de USB en herstart je systeem.
Register
Het register is ook al zo’n belangrijk Windows onderdeel dat het soms wel eens laat afweten. In dat geval kun je best Ccleaner gebruiken als je de computer nog opgestart krijgt. Eventueel start je het systeem op in de veilige modus (via F8 in te drukken wanneer je computer opstart).
Stuurprogramma’s
Net een nieuw stuurprogramma geïnstalleerd? Dan zou dat wel eens het probleem kunnen zijn. Als dit het probleem is, krijg je meestal ook een foutboodschap die wijst naar de hard- of software. Als het een stuurprogramma is kun je best op zoek gaan naar een update op internet. Overigens is dit het probleem dat het meeste zal voorkomen. Ongeveer 70 procent van de crashes worden veroorzaakt door verouderde of verkeerde stuurprogramma’s. Verwijder altijd eerst het foutief geïnstalleerde stuurprogramma voor je het nieuwe installeert.
Vaste schijf
Een vaste schijf die het laat afweten, is ook vaak het probleem. In dat geval zal je systeem waarschijnlijk niet meer opstarten. Lukt het toch, probeer dan CrystalDiskInfo om erachter te komen wat het probleem is.
Indien je computer niet meer opstart, kunnen er twee redenen zijn. Ofwel heeft de controller het begeven, ofwel is het de vaste schijf. In het laatste geval kan je altijd proberen na te gaan of de schijf nog beschikbaar is op een andere computer door deze daaraan aan te sluiten. En zorg ervoor dat je hoe dan ook altijd een back-up hebt.
Hardware conflicten
Windows kan crashen wanneer er conflicten zijn met de hardware. Daarvoor kun je best het Apparaatbeheer openen. Als er een conflict is met andere hardware, verschijnt er een geel en zwart uitroepteken voor. Bekijk de eigenschappen en zie waar het probleem zit. Ook hier weer zit het probleem vaak in de stuurprogramma’s.
Virus of trojaan
Een virus kan bestanden verwijderen – en dus ook stuurprogramma’s. Een degelijk antivirusprogramma is noodzakelijk. Bekijk gerust de reviews die we op Computertaalgepubliceerd hebben. Krijg je het virus of de malware niet meer weg, blijft er slechts één oplossing over: alles herinstalleren.
Voeding
Als alle andere oplossingen die we al aangereikt hebben, niet de oorzaak zijn van de crashes, moet je eens naar de voeding kijken. Valt je computer uit, dan is het duidelijk, maar herstart je systeem plots, dan wordt het moeilijker. Vervang eventueel de voeding. Of kijk na of het stopcontact of de verlengkabel (indien gebruikt) geen problemen opleveren. Probeer ook altijd eens de computer in een andere kamer te zetten. Als het iets met het stopcontact is, kun je dat zo altijd nagaan.
Software
Deze mogelijkheid is moeilijker, zeker wanneer de software op de achtergrond draait. Wanneer het gebeurt als je de software zelf gebruikt, is het aan te raden deze eerst te verwijderen en daarna terug te installeren. Of maak gebruik van de ingebouwde Ms Configom te kijken welke toepassingen opstarten (en misschien problemen opleveren).
Oververhitting
Een slecht functionerende ventilator kan voor oververhitting zorgen – en dan schakelt de computer automatisch alles uit. Als je een laptop hebt, kan het ook gewoon gebeuren omdat je de computer op de verkeerde ondergrond zet.
Conclusie
Zeventig procent van de crashes ontstaat door stuurprogramma’s. Het beste kun je dan ook eerst kijken of daar het probleem zit. Het probleem is dat er vaak heel wat problemen zijn waardoor Windows kan crashen – en soms kunnen er zelfs meer oorzaken tegelijkertijd zijn. Maar op deze wijze heb je wel een idee in welke richting je eventueel moet gaan zoeken.